Badania kierowców zawodowych oraz operatorów maszyn obejmują pełną sprawność psychoruchową:
- ocenę sprawności intelektualnej,
- ocenę sprawności procesów poznawczych,
- ocenę osobowości i temperamentu,
- ocenę sprawności psychomotorycznej.
Badania procesów poznawczych oraz sprawności psychomotorycznej odbywa się za pomocą nowoczesnego systemu TEST2DRIVE, gdzie badany wykonuje zadania na ekranie dotykowym.
Osobowość oraz sprawność intelektualna może być badana zarówno testami papierowymi jak i metodą komputerową.
Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Zdrowia z 8 lipca 2014 roku w sprawie badań psychologicznych osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami, kierowców oraz osób wykonujących pracę na stanowisku kierowcy (Dz. U. z dnia 16 lipca 2014 r. poz. 937): Zakres badania psychologicznego w zakresie psychologii transportu obejmuje:
1) wywiad psychologiczny oraz obserwację osoby badanej,
Wywiad psychologiczny to rozmowa, w której psycholog będzie pytał o doświadczenia związane z pracą, jazdą samochodem, przebieg kariery kierowcy, oraz sytuację zdrowotną i osobistą.
2) badanie narzędziami diagnostycznymi w celu sprawdzenia:
- sprawności intelektualnej i procesów poznawczych (uwagi, spostrzegania) oraz antycypację
Badanie sprawności intelektualnej pozwala na sprawdzenie zdolności rozumienia sytuacji oraz myślenia logicznego. Zadaniem badanego jest np. dopasowanie wyciętego fragmentu do całości obrazka lub znalezienie figury, która pasuje do kilku innych. Zadania uszeregowane są od najłatwiejszego do najtrudniejszego. Przy teście istnieje ograniczenie czasowe.
Badanie w systemie TEST2DRIVE jest zbliżone. W tym przypadku badany musi wykazać się zdolnością myślenia przestrzennego i rozumienia sytuacji drogowych.
Zadanie dotyczące uwagi i spostrzegania polega na szybkim wyszukiwaniu odpowiednich figur na planszach.
Antycypacja to zdolność przewidywania sytuacji na drodze w bezpośredniej przyszłości. Oceniamy ją korzystając z systemu TEST2DRIVE badając szacowanie prędkości i położenia. - osobowości i temperamentu, dojrzałości społecznej oraz funkcjonowania w sytuacjach trudnych
Testy dotyczące osobowości i temperamentu są złożone z pytań, na które osoba badana wybiera jedną z odpowiedzi. W testach tych każda odpowiedź jest dobra, chodzi o przedstawienie badanego jakim jest. Testy te mają za zadanie sprawdzić skłonność do ryzyka, opanowanie osoby badanej, jej dojrzałość społeczną i emocjonalną, skłonność do współdziałania czy odporność na stres. - sprawności psychomotorycznej (czasu reakcji oraz koordynacji wzrokowo-ruchowej)
Sprawność psychomotoryczna w naszej pracowni badana jest za pomocą systemu komputerowego TEST2DRIVE. Badany wykonuje zadania na ekranie dotykowym palcem jednej ręki. Każde zadanie poprzedza instrukcja oraz faza ćwiczeń. Zadania są proste – chodzi o szybkość przeniesienia palca z jednego miejsca na drugie. W ten sposób badamy czas reakcji, refleks oraz zręczność.
Dodatkowo w przypadku kierowców zawodowych przeprowadzamy badanie w ciemni, gdzie badamy widzenie w mroku oraz wrażliwość na olśnienie.
Testy dobierane są ze względu na rodzaj badania.
Jeśli badania dotyczą zawodu, psycholog analizuje specyfikę pracy np. kontakt z klientem, narażenie na szczególne ryzyko, monotonię czy zmęczenie.
W przypadku kierowców, których prawo jazdy zostało zabrane z powodu poważnych wykroczeń (alkohol, narkotyki, punkty, wypadek) podstawowy zakres badania jest taki sam jak u kierowców zawodowych, różnica polega na innym doborze testów osobowości oraz wywiadzie ukierunkowanym w zależności od powodu skierowania. Wyniki testów również analizowane są w tym kontekście.
Całość badania trwa od 40 minut do 1,5 godziny, jest zakończona podsumowaniem wyników oraz wydaniem odpowiedniego orzeczenia o braku lub istnieniu przeciwwskazań psychologicznych do pracy lub braku lub istnieniu przeciwwskazań do wykonywania pracy na stanowisku wymagającym szczególnej sprawność psychomotorycznej.
Badania pracowników ochrony fizycznej obejmuje:
- ocenę sprawności intelektualnej,
- ocenę osobowości z uwzględnieniem funkcjonowania w trudnych sytuacjach,
- poziom dojrzałości społecznej,
- poziom dojrzałości emocjonalnej.
Badania psychologiczne sędziów, prokuratorów, kuratorów obejmują określenie i opis cech osobowości w zakresie:
- umiejętności poznawczych i społecznych ze szczególnym uwzględnieniem zdolności do samodzielnego oceniania sytuacji,
- podejmowania decyzji,
- odporności na stres.
Badania psychologiczne osób ubiegających się o pozwolenie na broń obejmują:
- ocenę sprawności intelektualnej,
- opis cech osobowości z uwzględnieniem funkcjonowania w trudnych sytuacjach,
- określenie poziomu dojrzałości społecznej.